Tweedaagse Damascus Mes Smeden
Altijd al zelf eens ‘damascener staal’ willen smeden? In deze unieke 2-daagse workshop damascus mes smeden doorloop je alle stappen van het maken van een damascus mes. Je leert het ‘wellen’ van de twee staalsoorten, die uiteindelijk zullen zorgen voor het prachtige lijnenspel waar dit damascener staal zo voor gewaardeerd wordt. Het proces van ‘wellen, uitsmeden, dubbelen en weer wellen’ vergt enige concentratie en doorzettingsvermogen, maar na de eerste dag zal een stuk damascener staal in de grove vorm van het mes naar keuze zijn gesmeed.
De tweede dag staat in het teken van de afwerking; schuren, harden, temperen, polijsten, aanzetten. Deze dag besteden we ook tijd aan het maken van een handgestikte lederen schede van plantaardig gelooid leer. Hiermee zorgen we voor een compleet mes met schede, alles met zorg bewerkt en een mooie uitstraling.
Je kan kiezen tussen enkele type messen. Helaas is het niet mogelijk om een geheel ander ontwerp van een mes te maken. We zitten vanwege de beperkte tijd gebonden aan een bepaalde maatvoering en model mes. Nuances in het ontwerp en grootte van het mes zijn in zekere mate door te voeren waardoor je toch je eigen stempel zal drukken op je eigen mes. Ook zal de loop van de dag uitwijzen hoeveel lagen we in het staal kunnen creëren. Er wordt geen patroon aangebracht in het damascus staal, daar is te weinig tijd voor. Het is niet mogelijk een koksmes te smeden.
Je kan kiezen voor een mes waarbij het handvat met een lederen veter wordt afgewerkt. Kies je voor een van de andere 2 types dan dient het handvat in eigen tijd verder afgewerkt te worden. Dus alleen een mes met het veter-handvat is haalbaar om binnen de workshop helemaal af te werken, de andere types heb je zelf de mogelijkheid voor nodig om ze af te werken. Een bankschroef en een (kolom)boormachine zijn voor deze afwerking nodig, een bandschuurmachine is gewenst maar zonder kan ook, het kost alleen veel meer tijd. Tips voor deze afwerking worden in de workshops besproken.
Er kunnen maximaal 4 cursisten deelnemen aan deze cursus. Hierdoor heeft elke deelnemer een eigen smidsvuur en er is volop aandacht van de docent voor elke deelnemer.
Een voetnoot op deze introductie is wel op zijn plek; het smeden van staal is een flinke uitdaging. Niet zo zeer alleen op fysiek vlak. Het is daarnaast een heel precies werkje! Op de juiste manier de hamer op het gloeiende staal laten landen zodat het metaal vervormd wordt naar je wens is niet zo eenvoudig als het lijkt. Je moet tegelijkertijd aan veel verschillende facetten denken. Het staal manoeuvreren op het aambeeld en bovendien met de hamer in de juiste positie en met de juiste snelheid raken is een handeling die veel concentratie, oog-hand-coördinatie en wat vertrouwen in je kunnen vereist. Kracht is dus geen vereiste, geduld en nauwkeurigheid des te meer.
PROGRAMMA
DAG 1
10:00 uur: Ontvangst in de smederij
10:00-10:30 uur: Introductie/theorie
Het programma van de dag wordt doorgenomen. Er wordt uitleg gegeven over de techniek achter het damasceren. Ook wordt er aandacht besteed aan de veiligheid.
10:30-13:30 uur: Aan de slag
De voorbereide pakketjes staal worden verhit in de vuren. Elk persoon zal proces van het aan elkaar smeden van de laagjes staal, het ‘wellen’, in totaal drie maal gaan uitvoeren, waarna het blok uitgesmeed zal worden. Hierna kappen we het blok bijna door in 2 gelijke stukken waarna we het dubbel vouwen en zo op elkaar smeden.
Hierna volgt een 2e ronde wellen.
13:30 – 14:15 uur: Pauze
Je kan natuurlijk je eigen lunch meenemen. In de naastgelegen Proeffabriek kan je echter ook bij veel verschillende eetgelegenheden lunchen.
De docent blijft in de smederij en zal verdere voorbereidingen treffen.
14:15 uur – ±17:00 uur: Middagprogramma
Het proces van dubbel vouwen en wellen wordt nog 1 maal herhaald. Als het gewenste aantal lagen is bereikt wordt er aandacht besteed aan de vorm van het mes.
DAG 2
10:30 uur: Ontvangst in de smederij
10:30-10:45 uur: Theorie
Het programma van de dag wordt doorgenomen. Er zal uitleg worden gegeven over de verdere afwerking van het mes.
10:45-13:00 uur: Aan de slag
De messen worden gehard in olie, waarna ze grondig geschuurd worden. Het temperen volgt hierna.
13:00 –13:30 uur: Pauze
Je kan natuurlijk je eigen lunch meenemen. In de naastgelegen Proeffabriek kan je echter ook bij veel verschillende eetgelegenheden lunchen.
De docent blijft in de smederij en zal verdere voorbereidingen treffen.
13:30 uur – ±16:30 uur: Middagprogramma
Je gaat aan de slag met het maken van de lederen foedraal en de messen worden gepolijst en geëtst. Wanneer de messen en foedralen gereed zijn wordt er nog tijd besteed aan het verzorgen van het handvat en de integraalmessen. We eindigen de dag met het aanzetten van de messen.
De messen worden van O2-staal en L6-staal (nikkelhoudend) gemaakt. Deze staalsoorten geven een mooi contrast na het etsen. zodat het lijnenspel van het damascus staal goed te zien is. Het is niet roestwerend.
Er bestaat zelfs een kans dat een mes mislukt; de docent zal je een nieuw mes geven waar je verder mee aan de slag kan zodat je ten allen tijden met een mes de workshop zal eindigen.
Darius Verheijden
Al van kinds af aan heeft vuur hem gefascineerd. Toen Darius 12 jaar oud was, maakte hij een vuurtje in de achtertuin en stopte hij er een staafje staal in om te kijken wat er zou gebeuren. Hij heeft dit toen met een klauwhamer en een steen als aambeeld gesmeed tot een mesje. Hij verzamelde en maakte steeds gereedschap om thuis na school te smeden. Dat werd zijn hobby en is inmiddels uitgegroeid tot zijn passie.
Toen Darius 14 jaar oud was, ging hij op zoek naar manier om het vak te leren. Hij kwam uit bij Michel Mouton, die in Brussel les gaf. Hij heeft daar de basis van het vak geleerd. Op zijn 15e kreeg hij een stageplek bij Smederij van de Helm, waar hij kon smeden voor klanten. Hij leerde hoe een smederij er als bedrijf uit ziet en hij mocht mee naar smeed-evenementen. Op 16-jarige leeftijd verhuisde het gezin en kreeg Darius de mogelijkheid om groter materiaal aan huis te gaan smeden, met een zelfgemaakte veerhamer. Toen Darius 17 jaar oud was zei Michel Mouton tegen hem "Als je echt in dit vak verder wilt leren, zou ik bij Jos de Graaf in de leer gaan". Zo gezegd, zo gedaan. Jos heeft Darius' basiskennis aangescherpt, hem leren tekenen en ontwerpen, vakgeschiedenis gegeven en ook veel nieuwe technieken geleerd. Tot op heden leert hij nog steeds veel van Jos. Via Jos kreeg Darius op zijn 18de een stageplek bij Thomas Hochstäd (een meestersmid in Ybbsitz, Oostenrijk). Hier mocht Darius meewerken aan onder andere een 3 meter hoge boomsculptuur. Daarnaast heeft hij ontzettend veel geleerd over smeedcultuur, ontwerpen, modern smeedwerk en werkprocessen in een bedrijfssmederij. Op 19-jarige leeftijd vroegen Jos de Graaf en Phoenix Cultuur hem of hij ook les wilde geven in de siersmederij op de Noordkade, en die kans nam hij met beide handen aan. Aan huis is Darius Verheijden zijn eigen smederij begonnen, en hiermee werd smeden zijn fulltime baan.
Meer weten? Neem contact op met Darius via tel. 06-10551335
Belangrijke praktische tips:
• Elke deelnemer wordt geacht deze informatie voorafgaand aan de workshop doorgenomen te hebben.
• Veiligheidsmiddelen als brillen, handschoenen en schorten zijn aanwezig. Trek niet-synthetische kleding aan, die eventueel vies mogen worden. Stevige (veiligheids)schoenen hebben de voorkeur.
• Neem bij lage buitentemperaturen warme kleding mee. Ook al is het bij het vuur lekker warm, de rest van de smederij kan frisjes zijn als het buiten koud is.
• Houd er dus rekening mee dat we pas na een aantal uren gewerkt te hebben pauze kunnen nemen. Neem voor tijdens het ochtendprogramma een tussendoortje en wat te drinken mee.
• Gelieve bij aanvang direct naar de smederij te komen en niet de hoofdingang van het pand te gebruiken. De docent is al in de smederij aanwezig.
De smederij bevindt zich aan de voorzijde van het gebouw aan de Noordkade te Veghel, naast de ingang van de Proeffabriek van Jumbo.
Als je het terrein op komt rijden zie je na 100 meter aan je rechterhand de cafetaria Pieperz en daarnaast de ingang van de Proeffabriek van Jumbo. Hiernaast bevindt zich de smederij, met de grote glazen deuren en ramen. De vuren zullen al branden! Nadat de auto is geparkeerd loop je naar deze glazen deuren waar de docent je naar binnen zal laten. Nog een herkenningspunt; Aan de linkerkant van de smederij bevindt zich een pinautomaat.
