Kunstbeschouwing: Het Zelfportret
Kunstenaars hebben al eeuwenlang zelfportretten vervaardigd. Rembrandt, Van Gogh, Jan Mankes en Philip Akkerman zijn er, terecht, beroemd door geworden. Maar wat maakt een zelfportret nu zo bijzonder? Is het ijdelheid van de schilder, is het bij gebrek aan een model, was het een visitekaartje van de kunstenaar, was het een uiting van zijn eigen innerlijke ik of zijn er nog andere motieven? Reden genoeg om hier in een korte serie van vijf bijeenkomsten bij stil te staan.
Naar verluidt is de Egyptische beeldhouwer Ba de eerste maker van een zelfportret, toen hij rond 1365 v. Chr. een voorstelling van zichzelf en zijn vrouw Taheri hakte. Traditioneel wordt gezegd dat het oudste bewaarde geschilderde zelfportret dat van de Franse kunstenaar Jean Fouquet rond 1450 is. Niet iedere kunstenaar maakte een zelfportret. Dat kan bijvoorbeeld omdat de kunstenaar zich gespecialiseerd had in landschappen of stillevens. Anderen vonden het ongemakkelijk om zichzelf af te beelden. Voor beeldhouwers was het maken van een zelfportret al helemaal geen vanzelfsprekendheid.
Maar voor veel kunstenaars was het maken van zelfportretten niet ongebruikelijk. Het diende veelal als oefenstuk. Vincent van Gogh schrijft daar o.a. over: ‘Ze zeggen - en dat geloof ik heel graag - dat het moeilijk is jezelf te kennen - maar het is evenmin eenvoudig jezelf te schilderen.’ Toch heeft hij in de loop der jaren maar liefst 35 zelfportretten geschilderd. Logisch dat één van de bijeenkomsten gewijd is aan hem.
De onderwerpen die in de cursus aan bod komen zijn:
- Het zelfportret: motieven en voornbeelden
- Rembrandt en de 17de eeuw
- Vincent van Gogh en de 19de eeuw
- Jan Mankes en de de eerste heldt van de 20ste eeuw
- Het zelfportret nu (Philip Akkerman, Linda Westera)
Roland Koekkoek
Roland Koekkoek (Baak, 1958) studeerde kunstgeschiedenis in Nijmegen. Afgestudeerd met een publicatie en een tentoonstelling over Gotische ivoorsnijkunst in het Catharijneconvent in Utrecht. Sindsdien verzorgt hij ook cursussen en lezingen over tal van kunsthistorische onderwerpen. Van een basiscursus Kunstgeschiedenis tot cursussen over moderne Nederlandse architectuur, grote componisten, Egypte, iconografie, kunstenaressen en Bouwen in Brabant. Daarnaast organiseert hij ook excursies en reizen, vaak in aansluiting op de cursussen. Zijn grootste drijfveren zijn verwondering, verbazing, nieuwsgierigheid en zijn liefde en enthousiasme voor de kunst(en): er valt nog zo veel te ontdekken en er valt nog zo veel te genieten!
We kijken ernaar uit om je te verwelkomen bij de cursus Kunstbeschouwing! Om je goed voor te bereiden, vragen we je om een aantekenboekje en een pen of potlood mee te brengen. De docent, Roland Koekkoek, zal de hand-outs verzorgen, zodat je alle benodigde informatie tijdens de lessen ontvangt.
