In Kunstproject het Kloosterkwartier staat het thema ‘THUIS’ en wat ‘je thuis voelen’ voor jou betekent, centraal. Het is gebaseerd op de verhalen van (voormalige) bewoners, de Zusters Franciscanessen en van de huidige bewoners van het Kloosterkwartier. “Met dit kunstproject zorgen we, door middel van het delen van verhalen en door deelname aan kunstactiviteiten, voor kennismaking en verbinding tussen de bewoners in deze nieuwe Veghelse wijk. We hopen daarmee de ontmoeting tussen bewoners te bevorderen”, vertelt theatermaakster Monika Kowalewska, onder andere bekend van Dichtbij Matki. De grande finale van het project is op 17,18,19 en 20 november.
Door: Ties van Doren
Kunstproject het Kloosterkwartier, een initiatief van Phoenix Cultuur in samenwerking met theatermaakster Monika Kowalewska en ONS Welzijn, is gestart in mei 2021 en eindigt met een beeldende audio-route in november 2022. Kowalewska vertelt wat er tot nu toe allemaal gedaan is: “Van alles! We zijn in september 2021 gestart met een audiowandeling in de Kloostertuin. Daarna was er in februari 2022, geheel coronaproof, een heuse Drive-Through in de Meester van Coothstraat, waar bewoners elkaar en mij konden ontmoeten. In september en oktober hebben bewoners elkaar ook ontmoet tijdens diverse kunstworkshops. Naast een hoop gezelligheid werden er ook persoonlijke verhalen gedeeld.”
Decor
In de maanden mei, juni en juli is Kowalewska bij de bewoners thuis op bezoek geweest om daar in gesprek te gaan. De theatermaakster stelde vragen over hoe het wonen in het Kloosterkwartier is, wat het favoriete plekje in de wijk en in huis is en waarom dat zo is. “Ik heb vragen gesteld in de trant van ‘wat betekent thuis voelen en wat of wie is daarvoor nodig?’ Daar zijn bijzondere en leuke verhalen uitgekomen. Zo is een van de huidige bewoners bovengemiddeld geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog en een andere vrouwelijke bewoner is gevlucht uit Oekraïne. Ze heeft daarbij hulp gehad van een Poolse dame. Het verhaal van de Oekraïense vluchteling wordt tijdens de audiotour verteld door de Poolse vrouw die haar geholpen heeft. Tijdens de beeldende audioroute in november zijn er in totaal tien portretten te beluisteren.”
Zonder te veel te verklappen wil Kowalewska wel vast vertellen hoe deze verhalen straks terugkomen tijdens de audio-route in november. “De verhalen zijn op verschillende plekken in de wijk te beluisteren. We maken overigens niet alleen gebruik van audio. Er is ook beeld. Zo hebben er verschillende bewoners tekeningen gemaakt. Deze projecteren we in de wijk en ook in de Kloostertuin op bijvoorbeeld struiken, bomen en gebouwen. Het decor is dus ook ontworpen door de bewoners. Het wordt hoe dan ook een bijzondere kunst en culturele ervaring in het Kloosterkwartier, waarbij er zeker met andere ogen naar deze nieuwe wijk gekeken wordt”, verzekert Kowalewska.
‘Wij-gevoel’
ONS welzijn spreekt van een productieve samenwerking en een nuttig project. “Allereerst is het een manier om wijkbewoners bij elkaar te brengen. Het project zorgt voor een ‘wij-gevoel’, laat mensen anders naar hun woonomgeving kijken en zorgt ervoor dat mensen weer trots zijn op hun wijk. Het Kloosterkwartier en de directe omgeving van het klooster is een erg versnipperd gebied. Er staan veelal appartementencomplexen waarvan een aantal relatief nieuw zijn. Hierdoor hebben bewoners elkaar minder goed in beeld en kennen veel mensen elkaar niet. Ook de nieuwe woonhuizen die gebouwd zijn op de oude plek van het ziekenhuis is een nieuwbouweilandje op zich”, vertelt Andrea Olfen van ONS welzijn. ONS welzijn hoopt dat dit project meer verbinding brengt tussen de bewoners en dat hiermee de drempel wordt verlaagd om elkaar ook op een andere, meer informele, manier te ontmoeten. Olfen vervolgt: “Daarnaast vinden we de samenwerking met Phoenix Cultuur zo prettig omdat kun creatieve insteek ervoor zorgt dat mensen ook iets nieuws beleven, in de vorm van workshops die zij zelf misschien nog nooit hebben gedaan, maar ook de beleving van het mooie eindresultaat in de vorm van de audiotour. Vanuit het wijkwerk van ONS Welzijn hebben wij als doel en opdracht mensen zo veel mogelijk samen te brengen. Phoenix Cultuur biedt met hun creatieve makers en door hun kennis van kunst en creatieve werkvormen een ideale invulling voor deze ontmoetingen. Je hebt elkaar nodig om bewoners iets onvergetelijks te kunnen bieden.”
Grande finale
De grande finale van het project is op 17, 18, 19 en 20 november. Dan vindt namelijk de beeldende audio-route THUIS plaats die wordt uitgevoerd samen met de bewoners van het Kloosterkwartier. In deze audio-route tonen onder andere ouderen, vluchtelingen, jongeren en buurtkinderen uit Het Kloosterkwartier hun ideeën en geheimen over het thema je ergens thuis voelen. Kowalewska: “Wandel door de wijk en laat je meevoeren langs mooie herkenbare en soms indringende verhalen van de Zusters en huidige bewoners. Bewonder tevens de door de bewoners ontworpen projecties”, besluit de theatermaakster. De beeldende audio-route is voor iedereen toegankelijk, dus ook als je niet in het Kloosterkwartier woont.
Klik op onderstaande button voor meer informatie over de beeldende audio-route THUIS!
De makers van het kunstproject
De regie en artistieke leiding van het project is in handen van Monika Kowalewska. De tekst voor THUIS is geschreven door de bewoners zelf, onder de leiding van Maaike Bergstra. Daarnaast vormen beeldende kunst en muziek een belangrijke component. Componist en sounddesigner Yori Olijslagers en Gersom Raams verzorgen de soundscapes en audio. Beelddesign, licht en scenografie is in handen van Tom Heintz en Jolein Kop. Hester Klein Tijssink verzorgt de productie.
Monika Kowalewska
De afgelopen jaren is theatermaakster Monika Kowalewska vaak Het Kloosterkwartier ingetrokken met een microfoon om diverse bewoners te interviewen. "Ik was benieuwd naar de oude bewoners van deze plek, de Franciscanessen, en de nieuwe bewoners van deze wijk. Want op het voormalig kloosterterrein en de plek van het voormalige Bernhoven ziekenhuis verrezen de afgelopen jaren veel nieuwe woningen. Toen de zusters Veghel verlieten, hoopten ze iets van hun gedachtegoed hier achter te laten: samenleven, elkaar steunen, hulp bieden aan wie dat nodig heeft. Maar wie wonen er nu in deze wijk? Volg de wandelroute en luister en kijk op verschillende plekken naar fragmenten van bewoners van Het Kloosterkwartier, ingesproken door henzelf en andere bewoners. De route loopt door de wijk en ook door de Kloostertuin: daar hoor je de fragmenten van de zusters." Kowalewska verhuisde zelf in 1994 van Polen naar Veghel. Inmiddels woont de 39-jarige theatermaakster in Den Bosch.
Kunstproject Het Kloosterkwartier is een initiatief van Phoenix Cultuur, in samenwerking met Monika Kowalewska, Ons Welzijn en Leefgoed. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds voor Cultuurparticipatie en Lang Leve Kunst.
