Special: 3-daagse Porselein Draaien En Afdraaien

Willy van Bussel

Zowel het uiterst dunne, transparante porselein als de strakke, veelal abstract-geometrische decoraties kenmerken het werk van Willy van Bussel. Hij draait zijn kommen en cilinders zo dun mogelijk met Audrey Blackman porseleinklei, draait ze als ze leerhard zijn net zo zorgvuldig af en stookt ze voor de eerste keer op 1000°C. Na die biscuitstook brengt hij met tape en een schaar strakke decoraties aan en worden de onbedekte delen gespoten met gekleurd porselein (vooral rood, blauw, geel en zwart) en gaat het stuk na de eerste keer de oven in. Dan herhaalt zich het proces van tapen, spuiten en drogen en wordt opnieuw gestookt. Afhankelijk van de decoratie twee tot drie keer, de laatste keer op 1275°C. Soms wordt aan de buitenkant een transparant glazuur gebruikt, aan de binnenkant (bijna) nooit.

Willy van Bussel (Helmond, 1951) is autodidact op keramiekgebied. In 1979 begon hij te werken met klei en ontstond er vooral gebruiksgoed met organische, maar ook geometrische decoraties. Abstracte patronen van lijnen, driehoeken en vierkanten die nog niet waren teruggebracht tot de minimalistische decoraties van het recente werk, maar die geïnspireerd waren op de stijl van de art deco. De in aardewerk of steengoed uitgevoerde keramische objecten werden rond 1992 vervangen door porseleinklei en dat materiaal is het altijd gebleven. De porseleinen objecten worden gedecoreerd met kristalglazuren.

Door zijn nauwkeurige manier van werken kregen zijn objecten bekendheid in binnen- en buitenland. Maar in 2009 was na 18 jaar kristalglazuren de spanning van het werkproces verdwenen. Hij was uitgekeken op het werken met kristalglazuren en besloot zich te richten op twee hoofdvormen, de cilinder en de kom. Die met eenvoudige decoraties van porseleinslib met kleurpigmenten. Een radicale ommekeer en een proces dat hij volledig zelf in de hand kon houden, zeker voor iemand die streeft naar perfectie. Het visueel veel te smalle voetje van de kommen versterkt de indruk van subtiliteit waardoor deze bakken te zweven. De voetjes zijn zo gemaakt dat een signatuur in de vorm van een stempel er nog in past.

“Ik houd van een minimale decoratie. Met het gebruik van rechte lijnen zijn er nog oneindig veel mogelijkheden om telkens andere decoraties te ontwerpen”, heeft Willy van Bussel in een interview eens gezegd. Die decoraties ontstaan met de beeldelementen lijn, vlak en kleur, soms alleen aan de buitenkant van een object, soms alleen aan de binnenkant, soms ook zowel binnen als buiten. Lijnen kunnen van buiten naar binnen doorlopen zodat ze vervagen van scherp naar nauwelijks zichtbaar en andersom. Dat zorgt voor spannende composities op de flinterdunne wanden van de objecten. Tot de meest recente werken behoren dunne, rechthoekige plaatjes met een abstract-geometrische decoratie die in zelfgekozen aantallen bij elkaar gevoegd worden tot een abstract schilderij.

Zijn voorkeur voor geometrische composities in de decoraties, een beperkt kleurpalet en strakke vormen komt enerzijds voort uit zijn interesse in meetkundige figuren uit zijn schooltijd, anderzijds door zijn belangstelling voor kunststromingen als De Stijl (1917-1932) en Bauhaus (1919-1933), met kunstenaars als Piet Mondriaan (1872-1944) en Theo van Doesburg (1883-1931). “Het is meer weglaten dan toevoegen”, zegt hij over zijn werkwijze. De porseleinobjecten van Willy van Bussel kunnen door hun subtiele vormen, kleurgebruik en minimalistische decoraties getypeerd worden als ‘poëzie in porselein’.